İtilaf Kuvvetleri Çanakkale Boğazı’na yönelik girişimi, 1914’te savaş başladığı günlerde düşünülmüştür. Osmanlı savaşa girdikten sonra Boğazlar yeniden gündeme gelmiştir. Rusya kendisine yardım için Ocak 1915’te İngiltere’ye başvurmuştur. Bu öneri ilgi görmüş, İngiltere Deniz Bakanı Winston Churcill bir Çanakkale planı hazırlamıştır. Bu plana göre; Rusya’ya yardım edilecek, kurulacak olan bağlantı ile Batı cepheleri rahatlatılacak, Boğazlar ve İstanbul alınacak, Osmanlı saf dışı edilecektir.
Osmanlı İmparatorluğu, Almanya’nın Rusya’ya savaş ilan ettiği 1 Ağustos 1914’ün hemen ertesi günü, Almanya ile bir ittifak antlaşması imzalamıştır. Bu antlaşma, imparatorluğun eninde sonunda Almanya’nın ana gücünü oluşturduğu İttifak Devletleri safında fiilen savaşa gireceği anlamına gelmektedir. Enver Paşa, fiilen savaşa girmeyi, seferberliğin tamamlanmamış olması ve Çanakkale Boğazı savunmasının tamamlanmaması gibi gerekçelerle ertelemeye çalışmıştır. Ancak Almanya, bir an önce savaşa fiilen girilmesi için baskılarını sürdürmüştür. Bu baskılar, Akdeniz’de İngiliz donanması önünden çekilen Goeben veBreslau savaş gemilerinin İstanbul’a gelmesiyle bir oldu bittiye getirilmişti. Daha sonra Osmanlı Donanması’na bağlı bir grup gemiyle Karadeniz’e açılan bu gemiler 27 Ekim 1914 tarihinde Rus limanlarını bombalayınca Rusya, Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etmiştir.
Bu bilgilerden sonra Çanakkale Cephesi’nin (Çanakkale Savaşlarının ) Açılmasının Nedenleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Çanakkale Cephesi’nin (Çanakkale Savaşlarının ) Açılmasının Nedenleri
1-İstanbul’u işgal ederek Osmanlı’nın yıkılmasını sağlamak, savaş dışı bırakmak.
2-Osmanlı’nın savaştan çekilmesiyle Almanya ve Avusturya-Macaristan’ı güneyden kuşatmak, Alman bloğunu tek başına orta Avrupa’da sıkıştırıp tecrit etmek.
3-İngiltere ve Fransa, Rusya’ya vereceklerini bildirdikleri Boğazlar Bölgesi’ni Rusya’dan önce ele geçirip barış masasına kuvvetli oturmak.
4– Osmanlı’yı barış yapmak zorunda bırakıp Süveyş Kanalı ve Hindistan yolu üzerindeki Türk tehlikesini ve açılmış olan bütün cepheleri ortadan kaldırmak.
Çanakkale Cephesinin Açılmasının Diğer Nedenleri:
1-Kafkaslar’a doğru girişilen Türk taaruzlarının hafifletilmesi için Ruslar’a yardım isteği.
2-Rus kaynaklarından yararlanmak, ekonomisini düzeltmek. Bunun için gerekli yardımın Rusya’ya ulaştırılması için çareler aranıyordu.
3-Bulgaristan gibi harbe girmeye kararsız devletleri kendi saflarına çekmek.
4-Marmara çevresi ve Trakya’daki Türk sığınağının Süveyş Kanalı ve Mısır üzerine kaydırılmasını önlemek, Balkanlar istikametinde muhtemel ileri hareketlerden alıkoymak.
5-İslam alemine karşı hilafetin prestij ve otoritesini kırmak.
6-Manş Denizi’ndeki savaşlara karşı bıkkınlık duyan İngiliz halkına yeni bir cephede parlak başarılar göstermek.
Kaynaklar :
1-http://www.canakkale.gov.tr/tr/canakkale-savaslari/canakkale-cephesi
2-http://gytmp.milliparklar.gov.tr/gelibolu/AnaSayfa/SavasTarihi/CanakkaleCephesi.aspx?sflang=tr
3-http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87anakkale_Sava%C5%9F%C4%B1
Kaynaklara Erişim Tarihi : 21/01/2015
Açıklama :
İtilaf Devletleri (İtilaf sözcüğü ‘anlaşma, uzlaşma’ anlamlarına gelir)
İtilaf Devletleri, Anlaşma Devletleri ya da Müttefik Devletler, Britanya İmparatorluğu, Fransa ve Rusya'dan oluşan ittifaktır. I. Dünya Savaşı'ndaki iki ana ittifaktan biridir. İtilaf Devletleri Almanya'nın önderliğindeki İttifak Devletleri'ne karşı savaşmıştır.
İtalya önceleri İttifak Devletleri grubunun içerisindeydi fakat 1915'te İtilaf Devletleri'nin yanında savaşa girdi (1915 yılı İtalya'nın savaşa dahil olduğu yıldır ve İttifak Devletleri'nin saflarında asla savaşmamıştır). Savaşın ilerleyen safhalarında ABD İtilaf Devletleri'ne katıldı. Rusya 1917 İhtilali'nden sonra İtilaf Devletleri grubundan ayrılarak savaştan çekildi. Savaş sırasında yeni katılımlarla İtilaf Devletleri grubu genişledi. İtilaf Devletleri I. Dünya Savaşı'ndan galip olarak çıktı ve yenilen İttifak Devletleri'nin topraklarını kısmen işgal etti.
——————————————————————————————————-
İttifak Devletleri
İttifak Devletleri, Bağlaşma Devletleri ya da Merkezî Devletler, Almanya (ve yanında katılan Alman sömürge bölgeleri), Avusturya-Macaristan ve Osmanlı Devletinden oluşan devletler ittifakıdır. I. Dünya Savaşı'ndaki iki ana ittifaktan biridir. Diğer ana ittifak ise, İtilaf Devletleri olarak adlandırılır.
Kökeni 1882'de kurulan Üçlü İttifak Antlaşması'na dayanır. İtalya, I. Dünya Savaşı başlayınca önce bir yıla yakın süre tarafsız kalmış, daha sonra İtilaf Devletleri tarafına geçerek 23 Mayıs 1915'te savaşa girmiştir.
Osmanlı Devleti, müttefik arayan İttifak Devletleri yanında Kasım 1914'te savaşa katıldı. Osmanlı İmparatorluğu, o zamanlar hâlâ tamamlanmamış olan Berlin-Bağdat Demiryolu projesiyle Almanya ile güçlü ekonomik bağlar kazanmıştı.[1] Osmanlı İmparatorluğu, 2 Ağustos 1914'te Almanya ile resmi bir ittifak antlaşması imzalamıştı[2] ve Kasım ayından itibaren bu antlaşmanın gereğini yerine getirmiştir.[3]
Çanakkale Zaferi'nden sonra savaşı Almanların kazanacağını düşünen Bulgaristan Krallığı da, bir yıl gecikmeli de olsa İttifak Devletleri'ne katılmıştır.
İttifak Devletleri I. Dünya Savaşı'nda, İtilaf Devletleri (sömürgelerle beraber toplam 41 ülke ve yaklaşık 42 milyon asker) oluşan grubuna karşı savaşmış ve 1918'de savaştan yenik olarak çıkmışlardır. Bu savaş sonucu İtilaf Devletleri; Alman İmparatorluğu'nu küçültmüş, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nu dağıtmış, Bulgaristan'ın Ege Denizi ile bağlantısını koparmış, Osmanlı İmparatorluğu'nu ise kısmen paylaşmışlardır.
Kaynak :
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri (30.11.2021)
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ttifak_Devletleri (30.11.2021)
Yorumlar
Yorum Gönder